پروسه چک آپ سلامتي، عموما پروسه زمانبري است که بايد زير نظر پزشک انجام پذيرد. اما شما هم خودتان با بررسي علائم بدني، مي توانيد از شرايط عمومي بدن خود مطلع شويد. کافيست اندکي به بدن خود بيشتر توجه کنيد. حالا اگر بخواهيد تنها در يک دقيقه وضعيت کلي خود را چک کنيد، راهنمايي هاي زير براي شما مناسب هستند.

به برس موي سرتان توجه کنيد
براي بررسي نحوه کارکرد تيروئيد و اطلاع پيدا کردن از ميزان کمبودهاي بدن بهتر است به ميزان ريزش موهايتان توجه کنيد. کمبود آهن، روي و بيوتين عواملي براي ريزش مو هستند. دليل ديگر ريزش مو را مي توان به اختلالات تيروئيدي نسبت داد. اگر به تازگي بچه دار شده ايد و يا شروع به مصرف قرص هاي خاصي کرده ايد، ممکن است به سبب تغييرات هورموني هم دچار ريزش مو شويد.
در صورتي که تعداد موهاي موجود در برس بيش از حد عادي بود، سعي کنيد آنها را بشماريد. ريزش ??? عدد تار مو در روز براي افراد بزرگسال کاملا عادي است. اما در صورتي که تعداد موهاي ريخته شده از ??? عدد در روز عبور کند و يا موها به صورت دسته اي از قسمتي از سرتان جدا شود، بهتر است هر چه سريعتر به پزشک مراجعه کنيد.

به سفيدي چشمانتان دقت کنيد
سفيدي چشمهاي شما قسمت ديگري از سلامتي شما را نشان مي دهند. براي بررسي وجود حساسيت هاي خاص، تبخال و آلودگي مي توانيد از معاينه سفيدي چشم خودتان کمک بگيريد.
اگر سفيدي چشمانتان ناگهان به زرد تغيير رنگ بدهند، معمولا نشان دهنده آن است که شما زمان زيادي را در زير نور آفتاب بدون داشتن عينک آفتابي مناسب گذرانده ايد و نفوذ اشعه ماورا بنفش منجر به آسيب رساني به لايه‌ي رويي چشم شده است.
يکي ديگر از مشکلات شايع چشمي، قرمز شدن آنهاست. اين موضوع به سبب بزرگ و متورم شدن رگ هاي خوني موجود در سطح چشم رخ مي دهد. در واقع قرمزي چشم مي تواند ده ها دليل متفاوت داشته باشد، که از شايع ترين آنها مي توان به کم خوابي در شب قبل و يا فرو رفتن جسم خارجي همچون گرد و غبار و يا مژه، اشاره کرد. همچنين عواملي همچون ورم ملتحمه، آلودگي هاي باکتريايي و يا سرماخوردگي و آنفلوآنزا را مي توان از اين دسته برشمرد. در موراد نادر هم، ورم چشمي مي تواند نشانه بيماري هاي شديد باشد.

براي بررسي سفيدي چشم، چند روز جلوي آينه بايستيد و تغييرات رنگ چشمتان را زير نظر داشته باشيد. در صورتي که چشمان کاملا سفيدي داريد، بايد به شما بگوييم که از خواب کافي برخوردار هستيد و بيماري ها را از خود دور نگه داشته ايد.

بيني خود را بگيريد
روش صحيح و سالم براي تنفس، نفس کشيدن از راه بيني است. حتي کوچکترين انسداد در مسير تنفس بيني براي شما مشکل ساز خواهد بود. انسدادي که مي تواند بر اثر سرماخوردگي، حساسيت و يا انحراف بيني باشد. تصور کنيد که مسير تنفسي شما به ميزان ?? درصد مسدود باشد؛ در اين صورت بدن شما در هر بار تنفس به ميزان ?? درصد اکسيژن کمتري را دريافت مي کند و براي جبران اين کاستي نيازمند آن است تا تعداد نفس ها را بيشتر از حد معمول افزايش دهد. اين موضوع در دراز مدت اصلاً به نفع سلامت شما نيست.
سعي کنيد بيني خود را همواره تميز نگه داريد. در صورتي که مايع خروجي آن بيرنگ است، نشان دهنده حساسيت و يا شروع يک سرما خوردگي است و در صورتي که با مايع سبز و يا زرد رنگ برخورد کرديد، نشان از آلودگي عفوني است. اگر هم در حين تميز کردن با قطعات جامد برخورد کرديد، جاي نگراني نيست. اين موضوع کاملا عادي است. بيني شما همانند يک سيستم فيلتر از ورود گرد و غبار به ريه شما جلوگيري مي کند و اين ضايعات همان گرد و غبار موجود در هواست که با مايع مخاطي بيني ترکيب شده اند.

ناخن هايتان را بررسي کنيد
ناخن ها در حالت عادي بايد شفاف و محکم باشند. در صورتي که ناخن هاي شما داراي اين شرايط نيستند، احتمالا شما در دردسر هستيد. وضعيت غير عادي ناخن ها مي تواند بيانگر بيش از ??? نوع مشکل داخلي در سيستم بدن شما باشد. از مهمترين آنها مي توان به کمبود ويتامين ها، مواد معدني يا پروتئين اشاره کرد. همچنين مشکلاتي از قبيل کم خوني، اختلالات غده تيروئيد، عدم تعادل هورمون ها و يا پسوريازيس مي توانند شکل ناخن هاي شما را برهم زند. البته به خاطر داشته باشيد، در صورتي که ناخن هاي شما به صورت مداوم مي شکنند، مي تواند دليل آن زياد ظرف شستن باشد.
به ناخن هايتان بيشتر توجه کنيد، نقاط سفيد رنگ کوچک، در صورتي که زياد نباشند قابل اغماض هستند و نيازي به مراجعه به دکتر نيست. اما در صورتي که رگه هاي خطي بر روي ناخن هايتان مشاهده مي کنيد که از بستر ناخن تا سر آن ادامه دارد، مي تواند يکي از نشانه هاي سرطان پوست باشد و بهتر است در چنين شرايطي براي انجام آزمايشات به پزشک مراجعه کنيد. در صورتي که با رنگ قهوه اي در زير بستر ناخن مواجه شديد، به احتمال زياد با عفونت قارچي سروکار داريد و مي توانيد با مصرف داروهاي متناسب، اين مشکل را برطرف کنيد. همچنين در صورتي که ناخن هايتان از ميانه راه تا پايين، به صورت مات سفيد شده اند، ممکن است شما با بيماري هاي کليه اي سر و کار داشته باشيد. به هر حال به خاطر داشته باشيد که ناخن هايتان را چک کنيد و در مقابل تغييرات آنها دقت کامل را به خرج دهيد.

حواستان به نخ دندان باشد
در صورتي که به حرفهاي دندانپزشکتان گوش مي دهيد، شما هر روز براي جلوگيري از خرابي دندانهايتان از نخ دندان استفاده مي کنيد. خونريزي لثه ها هنگام استفاده از نخ دندان، دليل مناسبي براي عدم استفاده از اين ابزار تميز کننده نيست. موضوع دقيقاً برعکس است. خونريزي لثه در هنگام نخ دندان کشيدن به اين معني است که شما دچار عفونت باکتريايي هستيد و نخ دندان کشيدن شما را از شر آنها خلاص خواهد کرد. به ياد داشته باشيد که ورم هاي لثه اي مي تواند منشا بروز بيماري هاي قلبي در شما باشد و پس به ورم ها بيشتر دقت کنيد و حتما در صورت مشاهده آنها به پزشک مراجعه نماييد.
البته استفاده از نخ دندان به صورت محکم و شديد باعث خونريزي لثه ها خواهد شد. سعي کنيد به آرامي اين کار را انجام دهيد. براي انجام اين کار، ?? سانتيمتر نخ دندان جدا کنيد و آن را به دور انگشت وسط و انگشت اشاره دستانتان بپيچيد. سپس به وسيله شست خود، نخ دندان را به آرامي به ميان دندان هايتان هدايت کنيد و به آرامي آنرا بيرون بکشيد. نخ دندان را به صورت زيگزاگي بالا و پايين کنيد و از ضربه زدن توسط آن به دندان هايتان اجتناب ورزيد.

مقاومتتان را بسنجيد

براي مدت زيادي، متخصصين سلامتي بر اين اعتقاد بودند که عادت هاي غذايي تاثير بسزايي در سلامت شما دارند. حالا چند وقتي است که ورزش هاي متدوال روزانه و تناسب اندام توجه متخصصين را به خود جلب کرده است. تمرينات مستمر روزانه فوايد بسياري دارد. به حدي که بعضي از اوقات پزشکان را هم شگفت زده مي کند. اما نکته نگران کنند اينجاست که بي تحرکي مي تواند آسيب هاي جدي به بدن شما بزند. حتي محققان بيماري هاي مزمن ناشي از تحرک کم را، همرده عوارض سيگار کشيدن مي دانند.

راه هاي زيادي براي تست تناسب اندام وجود دارد، اما هيچکدام کامل نيستند. ساده ترين تست تناسب اندام، بالا پريدن با دست و پاي باز است. سعي کنيد تا ?? بار روزانه و پشت سر هم به بالا بپريد و در حين پريدن دست ها را در بالاترين حد نگه داريد و همچنين پاهايتان را تا جايي که مي توانيد از يکديگر باز کنيد. در صورتي که به راحتي با انجام اين کار خسته مي شويد، بايد بيشتر از زمان فعلي به انجام تمرينات ورزشي بپردازيد. مي توانيد تعداد پرش ها را کم کم افزايش دهيد.

وزن خود را زير نظر بگيريد
مي دانيم که اين توصيه هم مانند خوردن يک سيب در روز و يا انجام حرکات ورزشي روزانه، يک توصيه عمومي و همگاني است. اما افزايش وزن ناگهاني مي تواند با ديابت، بيماري هاي قلبي، فشار خون، آرتروز و حتي افسردگي در ارتباط باشد. سعي کنيد هر روز وزن خود را اندازه گيري و يادداشت کرده و به آن توجه لازم را داشته باشيد. تحقيقات نشان مي دهد ?? درصد افرادي که وزنشان را روزانه چک مي کنند، مي توانند آن را بهتر از ساير افراد کنترل کنند.
بهترين زمان براي اندازه گيري وزن، صبح پس از بيدار شدن از خواب است. زماني که شما لباس زيادي بر تن نداريد و هنوز صبحانه نخورده ايد. سعي کنيد هر روز در ساعتي مشخص و با شرايط يکسان وزنتان را اندازه بگيريد. همچنين از ترازوي يکسان براي اينکار استفاده کنيد. زيرا ترازوهاي متفاوت، اندکي خطا در نشان دادن وزن دارند.