سلامت نيوز: يک عضو هيئت علمي جشنواره و همايش تناسب اندام و بدنسازي با بيان اينکه::« مصرف زياد برخي از عناصر مي تواند خطرناک باشد.» هشدار داد:« ميزان آهن موجود در برخي از مولتي ويتامين مينرال ها بالا است و مصرف آهن اضافي و تجمع آن در بدن مي تواند شانس ابتلا به بيماري هاي قلبي وعروقي و برخي از بيماري هاي بدخيم را افزايش دهد.»

دکتر تيرنگ نيستاني درباره انواع مکمل ها و عوارض مصرف خودسرانه آنها گفت:« مکمل ها به دو دسته مکمل هاي تغذيه اي و دارويي تقسيم مي شوند که مانند هر ترکيب ديگري اگر بي رويه و نابجا مصرف شوند مي توانند عوارض کوتاه مدت و يا بلند مدت خفيف و يا کشنده اي داشته باشند.»
وي ادامه داد:«در ميان مکمل هاي تغذيه اي، مکمل هاي پروتئيني پرمصرف ترين مکمل است که ممکن است اين نوع مکمل با املاح و ويتامين ها غني شده باشد. درصد پروتئين ها در مکمل هاي مختلف از 25 تا 97 درصد مي باشد. نکته مهم اين است که مصرف پروتئين بيش از نياز بدن ضرورتا منجر به توليد ماهيچه نمي شود.»
اين متخصص تغذيه و رژيم درماني تاکيد کرد:« يادمان باشد کالري اضافه که مي تواند از طريق پروتئين وارد بدن شود، اگر در بدن استفاده نشود به شکل بافت چربي ذخيره مي شود. مسئله ديگر اين است که در افرادي که ورزش هاي قدرتي مثل بدنسازي، پاورليفتينگ ، وزنه برداري و پرورش اندام انجام مي دهند نياز به پروتئين آنها نسبت به فرد عادي بالاتر است و اگر بخواهند اين مقدار پروتئين را از طريق غذا دريافت کنند شايد از نظر هزينه مقرون به صرفه نباشد.»
وي افزود:« از طرفي در برخي مواد غذايي اجزا و ترکيباتي مثل چربي ها وجود دارد که ممکن است ورزشکار نخواهد مصرف کند بنابراين به نوعي مصرف مکمل هاي پروتئيني مي تواند براي اين دسته از افراد توجيه شود اما مقدار استفاده از مکمل ها و اينکه مطابق با نياز ورزشکار و فعاليت بدني وي، جثه، سن و وضعيت فيزيولوژيکي اش بايد به ميزان مناسبي باشد.»

دکتر نيستاني درباره احتمال بيماري زا بودن دريافت اضافي پروتئين در بدن گفت:« راجع به اين مسئله تحقيقات بسياري شده است و بسياري از صاحب نظران تغذيه و پزشکي بنابر شواهد مي گويند مصرف بيشتر از نياز پروتئين در درازمدت مي تواند عوارض جدي ايجاد کند اما در مقابل عده اي ديگر از متخصصان و صاحب نظران تغذيه معتقدند مشکلي ايجاد نمي کند اما چرا؟ واقعيت اين است که متخصصيني که معتقد به بيماري زا بودن مصرف بيش از نياز پروتئين هستند مي گويند پروتئين ها خصوصا پروتئين هايي که منشاء حيواني دارند از نظر فسفات و سديم غني بوده و به خوبي در بدن تصفيه نمي شوند. اين مواد باعث افزايش دفع ادراري کلسيم مي شوند که مي تواند بر روي استخوان اثرات نامطلوبي داشته باشد.»
وي ادامه داد:« نکته ديگر اين است که دست کم از نظر تئوري مصرف زياد مکمل هاي پروتئيني مي تواند فشار را در دو طرف نوترون هاي کليه افزايش دهد و گفته مي شود پروتئين مازاد بر نياز ممکن است در درازمدت به کليه آسيب برساند و بلاخره مسئله آسيب هاي کبدي نيز در اثر مصرف بي رويه مکمل هاي پروتئيني مطرح شده است.»
دانشيار انستيتو تحقيقات تغذيه كشور افزود:«عده اي از صاحب نظران نيز اعتقاد دارند که مصرف پروتئين مازاد مشکلي براي ورزشکاران ايجاد نمي کند و در مورد بروز مشکلات استخواني در اثر مصرف مکمل هاي پروتئيني معتقدند به لحاظ اينکه ورزشکاران، ورزش هاي قدرتي انجام مي دهند تحميل زياد وزن بر استخوان هايشان اتفاقا استخوان هاي آنها را تحريک مي کند.»
اين عضو هيئت علمي جشنواره و همايش تناسب اندام و بدنسازي در ادامه گفت:« اين دسته از متخصصين مي گويند هيچ مطالعه اي نداريم که نشان دهد شيوع پوکي استخوان در ورزشکاران و بدنسازان نسبت به افراد عادي بالاتر است و اتفاقا اين دسته از افراد استخوان هاي محکمتري دارند. در بحث آسيب هاي کليوي و کبدي نيز چنين نظري دارند و معتقدند وفور بيماري هاي کبدي و کليوي در ورزشکاران ضرورتا بالاتر از افراد عادي نيست.»

وي تاکيد کرد:« معتقديم يکي از هنرهاي متخصص تغذيه باليني و رژيم درماني اين است که اولا برآورد نياز کند و برمبناي آن رژيم غذايي و در صورت نياز مکملي را براي فرد تجويز کند و اساسا هدف تغذيه پزشکي ايجاد تعادل است. يکي از شعارهاي تغذيه سالم، تعادل در تغذيه است که يک معني آن اين است که بين نياز و دريافت شما بايد موازنه اي برقرار باشد. »
دانشيار انستيتو تحقيقات تغذيه كشور افزود:« اما در باشگاه هاي ورزشي مرسوم است که مربيان ورزشي که ممکن است حتي تحصيلات آکادميک هم نداشته باشند و يا تنها کارشناس تربيت بدني بوده و تنها در دو واحد، آشنايي با اصول تغذيه خوانده اند رژيم هاي غذايي عجيب و غريب و مکمل هاي متعددي براي ورزشکاران تجويز کنند.»
وي خاطرنشان کرد:« يادمان باشد درباره اثرات مصرف طولاني مدت مکمل ها در مقادير بالا مطالعه چنداني صورت نگرفته است لذا نمي توانيم قضاوت قطعي در اين خصوص کنيم که آيا مصرف مکمل ها بي ضرر است و يا عوارضي در پي خواهد داشت.»
دکتر نيستاني ادامه داد:« مباني تئوري فيزيولوژي و بيوشيمي تغذيه به ما مي گويد که اگر بخواهيد از سطح تعادل فراتر رويد احتمالا مي تواند آسيب هايي به بدن وارد کند همانطوري که آسيب هاي جدي ناشي از مصرف مکمل ها را در برخي از ورزشکاران داشته ايم.»