روشهای مراقبت پوست و شیوههای جوانسازی چهره
توجه انسان به زیبائی و مشکل پیری پوست و جستوجوی راههای مشابه با آن، دانشمندان را تشویق به تحقیق و کشف راههائی برای پیشگیری از تأثیرات سن بر پوست نموده و انسانهای علاقمند به زیبائی و جوانی را در صدد استفاده از این کشفیات و پدیدههای جدید، مصممتر ساخته است. کشف ضد آفتابها، آنتیاکسیدانها و اسیدهای میوه (آلفا هیدروکسیاسیدها) برای روشنتر کردن پوست و درمان لکهای پوستی، لایهبردارهای شیمیائی و فیزیکی و فیلرها یا پُر کنندههای پوستی جهت برطرف کردن چین و چروکهای صورت و بالاخره پدیدهٔ جدید به نام لیزر با کاربردهای متفاوت در زمینه زیبائی و جوانسازی پوست از جمله دستاوردهای تکنولوژی مدرن هستند که در اختیار بشر قرار گرفتهاند.
در این گفتار بهصورت مختصر در خصوص این دستاوردهای نوین و مراقبت های پوست به توضیحاتی چند میپردازیم:
● پیلینگ (لایهبرداری)
یک روش درمانی است که با حذف لایههای سطحی و فرسوده و سلولهای مُرده پوست، سطح پوست را از نظر منافذ باز، اسکارهای سطحی خفیف و چین و چروکهای ظریف، لکههای ناشی از آفتاب و عوامل محیطی دیگر، کک و مک و جوشهای فعال و اثرات باقیمانده از جوشهای قدیمی هموارتر و یکنواختتر مینماید. پیلینگ به ۲ روش انجام میگیرد:
۱) پیلینگ شیمیائی با اسیدهای میوه: از قدیمالایام بشر برای طراوت بخشیدن و جوانسازی پوست از عصاره گیاهان و میوههای مختلف استفاده میکرده و در حال حاضر نیز اسیدهای میوههائی چون سیب، لیمو و نیشکر تحت عنوان آلفاهیدروکسیاسید بهعنوان لایهبردار و ترمیمکننده سطح پوست استفاده میشود. این فرآوردهها با غلظتهای متفاوت از ۳۰ تا ۷۰ درصد توسط پزشک با تجربه در جلسات مکرر به فاصله ۳ تا ۴ هفته مورد استفاده قرار میگیرد.
۲) پیلینگ فیزیکی با استفاده از دستگاه میکرودرم ابرژن: در این روش با استفاده از پودر مخصوص که اکسید آلومینیوم نام دارد عمل لایهبرداری و سایش سطحی پوست بهصورت بسیار دقیق و ظریف، بدون هیچگونه آسیبی به پوست انجام میپذیرد. روش میکرودرم ابرژن علاوهبر کاهش چروکهای ظریف و سطحی پوست، باعث از بین رفتن جوشهای سرسیاه و منافذ باز پوستی در پوستهای چرب میگردد. همچنین میتواند در بهبودی اسکارهای ناشی از زخم و سوختگیهای سطحی، مؤثر باشد.
● پُر کنندهها یا ژلها:
همه ما در چهره خود دارای خطوط طبیعی هستیم که با افزایش سن این خطوط عمیقتر و نمایانتر میگردد. شاید با دیدن این خطوط فکر کرده باشید که آیا راهی برای برطرف کردن این خطوط و باز گرداندن طراوت و جوانی وجود دارد؟
تزریق ژل یا کلاژن روش مطمئنی برای پُر کردن چین و چروکها، خطوط اخم، برجستهسازی لب، گونهگذاری و اصلاح فرم چانه است. این عمل بالینی اگر توسط پزشک متخصص ماهر و با تجربه صورت گیرد قبل از تزریق نیاز به آمادهسازی خاصی نیست و معمولاً با بیحسی موضعی انجام میشود و بعد از تزریق نیز، پرهیز از دستکاری محل تزریق، ماساژ، گرما و سرمای شدید و آفتاب و همچنین رعایت نکات بهداشتی لازم است. گاهی میتوان بهعنوان فیلر از چربی بدن خود فرد که از طریق لیپوساکشن بهدست میآید، استفاده کرد. در این تکنیک چربی بلافاصله پس از خارج کردن از بدن، در شرایط استریل اتاق عمل داخل پوست صورت تزریق میگردد تا نواحی پر چین و چروک و توخالی را پُر کند و پوستی صاف و هموار و زیباتر بهدست آید.
● تزریق بوتاکس:
بوتاکس نوعی دارو از جنس پروتئین است که ماهیت آن از سم خالص شده باکتری موسوم به بوتولیسم بهدست میآید. این دارو نوعی بلوک کننده محل اتصال عصب حرکتی به عضلات میباشد که میتواند عضلات خاصی را در صورت که مسئول اخم و چروکهای پیشانی و دور چشم هستند تضعیف نماید. این روش تحول عظیمی در زمینه رفع چین و چروکهای عمیق ناحیه پیشانی و خط اخم و کنارههای خارجی چشمها و گونهها و تاحدودی قسمتهای تحتانی و میانی صورت ایجاد کرده است. مدت زمان تأثیر این دارو ۶ ـ ۴ ماه است و نیاز به تکرار تزریق (بهطور متوسط ۵ ـ ۴ نوبت) میباشد تا تحلیل عضله اخم بهصورت دائمی اتفاق بیفتد. بوتاکس علاوهبر رفع خطوط اخم و چینهای افقی پیشانی و گردن در کاهش تعریق شدید کف دست و پا و زیر بغل و نیز درمان سردردهای مقاوم میگرنی نیز مؤثر میباشد. تزریق بوتاکس با سرنگ انسولین، بدون درد و خونمردگی و بدون نیاز به بیحسی موضعی ظرف چند دقیقه امکانپذیر است و تأثیر آن معمولاً ظرف چند روز آینده مشهود خواهد بود.
● موارد استفاده لیزر در پوست و زیبائی:
۱) حذف یا کاهش موهای زائد صورت و بدن: وجود موهای زائد همواره مشکلاتی را برای افراد به وجود میآورد. امروزه آسانترین، سریعترین و کم هزینهترین روش دائمی حذف یا کاهش موهای ناخواسته در خانمها و آقایان در نواحی مختلف صورت یا بدن، استفاده از لیزر است. در این روش از لیزرهای مختلفی مانند diod، alexandrite و IPL استفاده میشود. با تابش پرتوهای لیزر با طول موج مناسب با توجه به زمینههای فردی، قطر مو، رنگ مو و پوست موجب تجمع انرژی و حرارت در پیاز مو شده و منجر به تخریب آن میگردد. معمولاً این کار در چندین جلسه متوالی با فواصل ۴ تا ۶ هفتهای صورت میگیرد و فرد شاهد دستیابی به نتایج قابل قبولی خواهد بود.
۲) کاهش چین و چروکها، اسکار جوشهای قدیمی با سوختگیهای سطحی: برای این منظور ۲ نوع لیزر وجود دارد:
الف) نوع غیر تخریبی بدن ایجاد زخم و جراحت: این لیزر N-Lite نام دارد که با مکانیسم تحریک و فعالسازی سلولهای سازنده کلاژن والاستین، موجب بازسازی و ترمیم و قوام شکل ظاهری پوست میگردد. در این روش هیچگونه زخم یا التهاب پوستی پس از انجام لیزر وجود ندارد و بیمار میتوان پس از انجام لیزر درمانی سر کار خود برگردد. معمولاً ۳ الی ۶ جلسه به فاصلهای ۱ تا ۲ ماه کافی است.
ب) نوع تخریبی با ایجاد جراحت جزئی: در این روش با لایهبرداری عمیقتر از سطح پوست باعث از بین بردن برجستگیها و ناهمواریهای سطح پوست، نظیر خالهای برجسته، جای جوشهای قدیمی، محل بخیه جراحی، منافذ باز پوستی و اسکارهای سوختگی میشود. از این لیزرهای تخریبی میتوان لیزر Erbium-Yag را نام برد. پس از انجام این لیزرها معمولاً پانسمان و مراقبت بیشتری تا چندین روز لازم است.
۳) حذف خال، ککومک و خالکوبی: در این روش با استفاده از لیزر Q-Switch) Nd-Yag) ضایعات رنگی پوست اعم از خال، لک، ککومک و خالکوبی (تاتو) هدف قرار گرفته و فرد براساس نوع ضایعه، عمق استقرار ضایعه و رنگ پوست طی جلسات مکرر از ۶ ـ ۲ جلسه نتایج مطلوبی بهدست میآورد.
۴) درمان ضایعات عروقی از قبیل ماهگرفتگیها و شبکههای ظریف مویرگی: با بهکارگیری لیزر میتوان ضایعات عروقی از قبیل ماهگرفتگیها و نیز افزایش نابهجای شبکه مویرگی در پوست را از بین برد. همچنین با این لیزر PDL میتوان با کاهش بستر عروقی بافتهائی مانند کلوئید و اسکار هیپر تروفیک را که پس از اعمال جراحی ایجاد میشوند از بین برد. بهکارگیری این لیزر نیز بدون جراحت و بهبودی آن کوتاه مدت میباشد.
۵) درمان بیماریهای پسوریازیس و ویتیلیگو: این بیماریها از دسته بیماریهای خود ایمنی پوستی میباشد که معمولاً دوره طولانی درمان و عود زیادی دارند. با استفاده از لیزر Eximer با تعداد جلسات مناسب و مکرر میتوان نتایج درمان خوبی برای بهبودی یا کاهش وسعت منطقه ابتلا به این بیماریهای مزمن پوستی بهدست آورد.