شايد شما هم نام آنتي اکسيدان را شنيده باشيد. اما آنتي اکسيدانها چه نوع موادي هستند و در چه مواد غذايي يافت مي شوند؟ هر وقت صحبت از استفاده از اين نوع مواد مفيد در بدن مي شود شايد تصور نماييد که بايد آن را به صورت مکملهاي غذايي دريافت نماييد ولي واقعيت آنست که شما مي توانيد اين مواد را با يک تغذيه سالم تامين نماييد. مواد آنتي اکسيدان شامل: بتاکاروتن، ، ويتامين C و ويتامين E ، روي و سلنيم مي باشند که در مواد غذايي مختلف يافت مي شوند.
مواد غذايي حاوي آنتي اکسيدان:
غذاهاي داراي بتا کاروتن که در بدن به ويتامين A تبديل مي شوند شامل: هويج، کدو حلوايي، ماهي، تن ماهي، طالبي، انبه، شلغم، چغندر، تخم مرغ ، لبنيات، پرتقال، بروکلي، باميه، اسفناج، سيب زميني شيرين، هويج، فلفل زرد و قرمز، توت فرنگي، زردآلو و ذرت.
غذاهايي که داراي ويتامين C مي باشند، شامل:
مرکبات و آب آن ها، سبزيجات برگ سبز(اسفناج، فلفل سبز، بروکلي، مارچوبه، گل کلم ، ترب و شاهي)، فلفل قرمز و زرد، گوجه فرنگي و آب آن، آناناس، طالبي و انبه.
غذاهايي که داراي ويتامين E مي باشند، شامل:
روغن سبزيجات نظير: روغن زيتون ، دانه سويا و ذرت، دانه ها، غلات، جوانه گندم، برنج قهوه اي، جو، لوبيا، نخود، عدس و سبزيجات برگ سبز.
غذاهايي که داراي روي مي باشند، عبارتند از:
گوشت گاو، تخم مرغ، غلات، آجيل، ماست، ماهي، قارچ، گردو، دانه آفتابگردان و سويا.
غذاهايي که داراي سلنيوم مي باشند، عبارتند از:
آجيل، جو، برنج قهوه اي، تخم مرغ، جوجه، لبنيات، سير، پياز، غذاهاي دريايي ، ماهي تن، بيشتر سبزيجات، غلات و شيره قند.
به طور کلي ميوه جات، سبزيجات، خشکبار، غلات سبوس دار و گوشت ماکيان و ماهيها حاوي آنتي اکسيدان مي باشند. شما مي توانيد با مصرف ترکيبي از مواد فوق آنتي اکسيدان مورد نياز بدنتان را تامين نماييد.
تاثير آنتي اکسيدانها در سلامت بدن:
آنتي اکسيدانها موادي هستند که بدن را در برابر راديکالهاي آزاد محافظت مي نمايند. راديکالهاي آزاد مواد مضري براي سلامت هستند که در هنگام تجزيه مواد غذايي و يا در اثر عوامل محيطي مانند مصرف سيگار يا در معرض اشعه راديواکتيو در بدن ايجاد مي شوند. مطالعات نشان داده اند که راديکالهاي آزاد با ايجاد صدمه سلولي مي توانند در ايجاد و پيشرفت بيماريهاي مختلف از جمله بيماريهاي قلبي و عروقي، انواع سرطان موثر باشند.

همانطور که گفته شد امروزه از فوايد مواد آنتي اکسيداني، در پيشگيري بيماري هاي قلبي گرفته تا کاهش آسيب مغز و چشم ها و نيز پيشگيري از سرطان فراوان صحبت مي شود. توليد راديکال هاي آزاد، مسئله اي طبيعي است و در طي عمل تنفس به وجود مي آيد. راديکال هاي آزاد تعدادي اتم تک الکتروني هستند و در حين واکنش اکسيژن با بعضي مولکول ها توليد مي شوند. اگر بطور ناگهاني تعداد زيادي راديکال آزاد در بدن توليد شود، باعث ايجاد يک سري واکنش هاي مضر پشت سر هم در بدن مي گردد. راديکال هاي آزاد با بعضي قسمت هاي سلولي مثل DNA و غشاي سلولي واکنش نشان داده و باعث تخريب عمل سلول يا حتي مرگ آنها مي شود.
در حالت طبيعي ، سيستم دفاعي بدن اين راديکال هاي آزاد را خنثي مي کند. اما عوامل مخرب محيطي مثل اشعه ماوراء بنفش، الکل و آلودگي هاي محيط و سيگار باعث ناتواني بدن در برابر اين عوامل مي گردد. در نتيجه ساختمان و عمل سلول هاي بدني توسط راديکال هاي آزاد تخريب شده و منجر به بروز پيري زودرس و بيماري هايي مانند سرطان و بيماري قلبي مي شوند.
براي جلوگيري از عمل اين راديکالهاي آزاد، بدن بايد داراي يک سد دفاعي از آنتي اکسيدان ها باشد. آنتي اکسيدان ها مولکول هايي هستند که جلوي عمل راديکال هاي آزاد را گرفته و مانع از تخريب سلول هاي حياتي بدن مي شوند. جلوگيري از تخريب سلولي باعث پيشگيري از بروز بيماري هايي مانند سرطان ، بيماري قلبي – عروقي ، پيرشدن پوست و ... مي شود. يکي ديگراز منافع اساسي استفاده از آنتي اکسيدانها تقويت سيستم ايمني مي باشد که مي تواند شما را در برابر سرماخوردگي و ابتلا به عفونتهاي تنفسي محافظت نمايد.
اما توجه به اين نکته نيز حائز اهميت است که مصرف بيش از حد آنتي اکسيدانها نه تنها براي بدن مفيد نيست، بلکه مي تواند مسموميت نيز ايجاد نمايد. لذا براي تنظيم دريافت اين نوع مواد مفيد نيز بايد با پزشک متخصص تغذيه خود مشورت نماييد.