مزاج پاییز و زمستان و تدابیر آن

ايجاد فصول از رحمت رحمانيه حق متعال است. فوايد و حکمت‌هاي بي‌شماري بر تغييرات فصول چهارگانه مترتب است که نه تنها براي حيات انسان‌ها، بلکه براي حيات همه موجودات ضروريست.
به گزارش ايسنا به نقل از سايت تبيان، اين تغييرات قطعاً با تأثيراتي همراه است که آمادگي ما را براي مقابله با آن‌ها فراهم مي‌کند.

فصل پاييز
مزاج اين فصل، سرد و خشک است. مزاج فصل پائيز در سرما و گرما معتدل، ولي در تري و خشکي همانند بهار به اعتدال نيست؛ چون آفتاب تابستان هوا را کاملاً خشک كرده و اسباب تري در اين فصل چندان آشکار نيست.
* در فصل پاييز، به ويژه در پاييزي که هوا متغير است، بايد بهداشت را بسيار رعايت كرد.
* نبايد مواد غذايي خنک مصرف شود.
* آب سرد زياد نخوريد و بر سر نريزيد.
* در اين فصل نبايد در جاي سرد خوابيد که بدن در اثر سرما به لرزش در آيد.
* از گرماي نيمروزي و سرماي صبح بايد پرهيز کرد و شب‌ها و صبح‌ها سر را از سرما پوشاند.

* نبايد با شکم سير خوابيد.
* در اين فصل بايد از ميوه‌هاي موسمي تا حد امکان دوري جست و زياد نخورد. از ميوه‌هاي مناسب اين فصل مي‌توان به سيب، به و گلابي اشاره کرد.
* بايد به بيرون راندن مواد زائد از بدن پرداخت تا در زمستان گرد هم نيايند.

تدابير مهم در فصل پاييز:
خودداري از مصرف غذاهاي بسيار گرم: مزاج اين فصل، همان‌طور که ذکر شد، خشک است و از هر عملي که موجب افزايش خشکي بدن مي‌شود، بايد پرهيز كرد. از جمله اين موارد مي‌توان به غذاهاي بسيار گرم، گوشت‌هاي مانده، گوشت شکار و ادويه‌جات با گرمي زياد اشاره كرد.
پرهيز از زياده‌روي در نزديکي: افراط در نزديکي جنسي، هر چند که در هر زماني براي جسم و روح مضر است، ولي در فصل پاييز ضرر بيشتري دارد، زيرا مقاربت جنسي از خشکي افزاهاي بسيار قوي است.
پرهيز از نوشيدن آب سرد: آب سرد موجب ضعف حلق و تارهاي صوتي مي‌شود و با توجه به شيوع زياد بيماري‌هاي تنفسي فوقاني در اين فصل، بهتر است از نوشيدن آن پرهيز شود.
پرهيز از قرار دادن سر در معرض مستقيم هوا: در فصل پائيز سر خود را بپوشانيد زيرا سر بدون پوشش به ويژه در اوايل صبح که هوا سرد است، موجب بسته شدن منافذ پوستي مي‌شود. بسته شدن اين منافذ، سبب مي‌شود که بخارات دفع نشود و تجمع آن‌ها در سر باعث بروز برخي بيماري‌ها، از جمله نوعي زکام و سرفه مي‌‌شود.
دوري از مکان سرد: اجتناب از خوابيدن در مکان سرد و حمام با آب سرد، به دليل بسته شدن منافذ پوستي و عوارض ناشي از آن كه بايد از اين کار پرهيز کرد.
خودداري از استفراغ: در اين فصل از انجام هر عملي مثل قي، که موجب تحريک خلط‌ها مي‌شود، بايد پرهيز نمود. قي در اين فصل زمينه را براي بيماري‌هاي تب‌دار فراهم مي‌کند.

تعادل در مصرف ميوه‌ها: زياده‌روي در مصرف ميوه‌هاي فصل مضر است و بايد از اين کار خودداري شود. از ميوه‌هاي مناسب اين فصل مي‌توان به سيب، به و گلابي اشاره کرد.
پرهيز از اعراض نفساني: اعراض نفساني، به ويژه غم و اندوه، در هر فصلي ضرر است، ولي در فصل پاييز به ويژه براي افرادي که زمينه بيماري‌هاي سوداوي دارند، ضرر بيشتري دارد و بايد تا حد امکان از اين موارد پرهيز نمود و به اموري مشغول شد که موجب سرور و شادي شود.
رطوبت بدن: به دليل خشکي فصل و تأثير آن روي بدن، لازم است از عواملي که موجب تري بدن مي‌‌شود، کمک گرفت. يکي از اين عوامل، حمام کردن است که براي رطوبت بخشي مناسب، بهتر است يک روز در ميان، استحمام با آب نيم‌گرم انجام گيرد؛ زيرا آب بسيار گرم باعث تحليل رطوبت و افزايش خشکي بدن مي‌‌شود. همچنين مي‌توان براي رطوبت بيشتر از وان آب نيم‌گرم به مدت نيم ساعت استفاده كرد. چرب کردن بدن با روغن بنفشه و بادام نيز از موارديست که به افزايش رطوبت بدن و کاهش خشکي آن کمک موثري مي‌کند.
استفاده از عطر: در اين فصل بهتر است براي تقويت روح از عطرها و بوهاي خوش و ملايم استفاده كرد.
غذاهاي مناسب فصل: در اين فصل، بهتر است غذاهاي با گرمي معتدل مصرف شود. گوشت‌ها، گوشت بره و مرغ چاق مفيد هستند. از شيريني‌ها نيز آن چه از شکر، مغز بادام و پسته تهيه شده باشد، مناسب است.

فصل زمستان

در اين فصل آفتاب از سمت الراس به غايت دور شده و لذا هوا سرد و با بارش باران زياد هوا مرطوب است. با توجه به اينکه فصل زمستان تقريباً عکس تابستان است، تغذيه آن هم عکس تغذيه در تابستان است ؛ يعني در زمستان غذايي بايد ميل شود که گرمي مي‌بخشد و نبايد از غذاهايي مانند دانه‌ها و سبزي‌ها که به لحاظ مواد غذايي ضعيف هستند، استفاده کرد.

غذاي زمستاني بايد داراي ارزش غذايي بيشتري باشد.
به علت هواي سرد در زمستان، بدن بايد فعاليت زيادي داشته باشد و غذاي زيادي به آن برسد، اگر زمستان جنوبي باشد، بايد ورزش زياد انجام گيرد و غذا کمتر خورده شود.
نان گندم زمستاني بايد قوي‌تر و پرمغزتر از نان گندم تابستان باشد؛ همچنين گوشت‌ها و غذاهاي سرخ شده و امثال آن‌ها.
سبزي‌هايي مانند خرفه و کاسني براي زمستان نبايد مصرف شود و به جاي آن سبزي‌هايي همچون کلم و گل کلم و چغندر و کرفس جايگزين شود.
در فصل زمستان حرارت در بدن زياد و قوي‌تر است ؛ از اين رو هضم غذا آسان‌تر است، پس مناسب است که غذا از نظر کميت و مقدار زيادتر و غليظ‌تر باشد.
چون در فصل زمستان غلبه با برودت و رطوبت است، مناسب است جميع تدابير، مايل به گرمي و خشکي باشد تا تعادل برقرار شود.